Βασίλης Ντζιαχρήστος

Βασίλης Ντζιαχρήστος

Eρευνητής- Ακαδημαϊκός Καθηγητής και διευθυντής έδρας Βιολ. Απεικόνισης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Μονάχου- Διευθυντής Ινστιτούτου ΙΒΜΙ Κέντρου Χέλμχολτς Διαπρέπει στο εξωτερικο και διατηρεί στενούς δεσμούς συνεργασίας με την Ελλάδα

Στο πλαίσιο της σταθερής επαφής που έχετε με τα ελληνικά πράγματα, δώσατε προσφάτως μια ενδιαφέρουσα διάλεξη στο Ίδρυμα Ευγενίδου για μία νέα οπτική στην αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης.
Πράγματι, κάναμε μια συζήτηση «ελληνική», πάνω στο πώς μπορεί να συνδεθεί η καινοτομία με την ελληνική κρίση, την οικονομία και την ανάπτυξη.  Συνήθως όταν μιλάμε για επενδύσεις αναφερόμαστε σε πολλά πράγματα, αλλά όχι τόσο στον άνθρωπο που θα πρέπει να είναι η βασική κατεύθυνση επένδυσης και αυτό είναι καινοτομία τελικά.  Αρά όταν επενδύουμε στις ιδέες που βγάζει ένας άνθρωπος, οι ιδέες μπορούν σε δεύτερη φάση να γίνουν προϊόντα και λύσεις για τον άνθρωπο.  Αυτό δημιουργεί οικονομία και σίγουρα μπορεί να βοηθήσει μια χώρα να αντεπεξέλθει στα διάφορα προβλήματα.

Αυτή η διάλεξη έγινε στο πλαίσιο μίας από τις πολλές επισκέψεις σας στην Ελλάδα.  Μιλήστε μας για  συνεργασίες  που έχετε με ελληνικά ιδρύματα και Έλληνες που ζουν εδώ στη χώρα.
Έχουμε πολύ καλή συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, που επίσης κινείται στο χώρο της βιοοπτικής, αλλά και με τη Θεσσαλονίκη, με το Πολυτεχνείο όπου γίνεται πάρα πολύ καλή δουλειά.  Αυτές είναι ουσιαστικές συνεργασίες. Κατεβαίνουμε μαζί σε ευρωπαϊκά προγράμματα, ανταλλάσσουμε φοιτητές και ιδέες.

Σας ενδιαφέρει να αναπτύξετε παραπάνω αυτές τις συνεργασίες με την Ελλάδα;
Συζητάμε πάντα, κυρίως σε θέματα τεχνολογικά, καθώς η δυνατότητα που έχει  η Ελλάδα να κάνει τεχνολογία δεν υπολείπεται σε σχέση με καμία άλλη χώρα.  Ειδικά τεχνολογίες πληροφορικής κ.ο.κ.  Η Ελλάδα έχει πολύ καλές προοπτικές και  μπορεί να υποστηρίξει από εδώ  πολύ ωραία projects τεχνολογίας.  Επομένως φυσικά είναι και για μένα μεγάλο το ενδιαφέρον στο να δουλεύω με τη χώρα μου και να μπορούμε μαζί να προχωράμε όσον αφορά στις νέες τεχνολογίες

Θεωρείτε ότι είναι γενικότερα σημαντική η διασύνδεση των Ελλήνων επιστημόνων της Ελλάδας με αυτούς του εξωτερικού;
Θεωρώ ότι σαν σύνολο εσωτερικών και εξωτερικών επιστημόνων πρέπει σε πρώτη φάση να αρχίσουμε το δικό μας διάλογο για την επιστήμη.  Πρέπει η επιστήμη να μπει στο δημόσιο διάλογο. Να μιλάμε για την καινοτομία και για την εφεύρεση.  Επίσης αυτή η διάδραση θα φέρει εξωστρέφεια. Αν παράγει ένας χώρος γνώση, όπως τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, δε μπορεί να γίνεται εσωστρεφής και  να «κλείνει» αυτή τη γνώση μέσα στη χώρα.  Αυτή η γνώση παράγεται και πρέπει να διαχέεται προς τα έξω. Κάποιες από τις τεχνολογίες που παράγουμε, πέρα από το ότι  είναι ενδιαφέρουσες από μόνες τους, τις παράγουμε προκειμένου να βοηθάμε τους ανθρώπους. Η τεχνολογία είναι για την υπηρεσία του ανθρώπου και γι’ αυτό δε μπορούμε να είμαστε εσωστρεφείς.   Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα κανάλια ώστε να βγαίνει αυτή η τεχνολογία προς τα έξω, προκειμένου να βοηθήσει τον άνθρωπο, την οικονομία και να έχει θετική συνεισφορά στην κοινωνία γενικότερα.

Yπάρουν κίνητρα και ευκαιρίες για επιστήμονες που θέλουν να ακολουθήσουν μία πορεία αντίστοιχη με τη δική σας παραμένοντας στην Ελλάδα; 
Υπάρχουν εξαιρετικοί άνθρωποι στην Ελλάδα.  Αλλά το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει πάντα η υποστήριξη που χρειάζεται. Ίσως μάλιστα καμιά φορά η κοινωνία να θεωρεί τον επιστήμονα κάπως πιο περιθωριακό στοιχείο.  Όμως στην πραγματικότητα η γνώση, η τεχνολογία και η καινοτομία είναι κεντρικά σε άλλες κοινωνίες.  Πρέπει να υπάρξουν οι συνθήκες ώστε να αποκατασταθεί αυτό το πρόβλημα στην ελληνική κοινωνία.

Αν σε καίρια πόστα βρεθούν άνθρωποι  με ικανότητες κι επιστημονικό υπόβαθρο θα μπορούσε να γίνει κάτι; Εσάς αν σας πρότειναν ένα καίριο ερευνητικό  πόστο θα επιστρέφατε;
Μ’ ενδιαφέρει η Ελλάδα και ο ελληνικός χώρος, μ’ ενδιαφέρει η παραγωγή γνώσης και τεχνολογίας, αλλά δεν μ’ έχει απασχολήσει μέχρι τώρα μια τέτοια περίπτωση. Γενικότερα πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει εντός της χώρας ικανούς ανθρώπους με εμπειρία. Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε για «ήρωες» ή να έρθει κάποιος απέξω για ν’ αλλάξει τα πράγματα. Το θέμα είναι ότι χρειάζεται η υποστήριξη της κοινωνίας, να καταλαβαίνουν οι άνθρωποι πόσο σημαντική είναι η επιστήμη.

Πώς σας έχει επηρεάσει η ελληνική σας καταγωγή σε όσα κάνετε όλα αυτά τα χρόνια;  Έχει για παράδειγμα σταθεί ποτέ τροχοπέδη ή ίσως αντιθέτως κίνητρο για να κάνετε επιπλέον πράγματα;
Νομίζω ότι στο περιβάλλον που κινείται κανείς σαν ακαδημαϊκός δεν υπάρχει τόσο πολύ εθνικότητα αλλά περισσότερο το επιστημονικό αντικείμενο, είναι ένας χώρος καθεαυτό χωρίς σύνορα και χωρίς προκαταλήψεις.  Νομίζω όμως ότι κάθε άνθρωπος που βγαίνει έξω από τη χώρα του νιώθει ίσως μεγαλύτερη ανάγκη να προχωρήσει ή να κάνει κάτι παραπάνω. Προσωπικά κατάλαβα ότι αυτά που ήθελα να κάνω, ήταν πολύ δύσκολο να τα πραγματοποιήσω στην Ελλάδα. Έχοντας κάνει προπτυχιακά στη Θεσσαλονίκη, όταν βγήκα τελικά προς τα έξω, κατάλαβα ότι υπάρχει ένας άλλος κόσμος στην έρευνα.

Περνώντας στα προσωπικά σας επιτεύγματα, μεταξύ των πολλών διακρίσεων σας, έχετε αποσπάσει το 2013 το «γερμανικό Νομπέλ», το Leibniz prize.  Μιλήστε μας για αυτή σπουδαία διάκριση.
Είναι μια τιμή που μου έκανε η Γερμανία για την έρευνα που κάνουμε, προσπαθώντας ν’ αλλάξουμε τους τρόπους που χρησιμοποιούμε το φως στην ιατρική, στη βιολογία.  Ο στόχος να είναι να χρησιμοποιήσουμε με πολύ καλύτερο τρόπο το φως στην ιατρική, ώστε να κάνουμε και τα μικροσκόπια να δουν πιο βαθιά αλλά να βοηθήσουμε και τους γιατρούς που χρησιμοποιούν ακόμη το ανθρώπινο μάτι να δουν καλύτερα.  Έχουμε βγάλει δυο κυρίως τεχνολογίες σχετικά κι αυτός είναι ο λόγος που πήρα αυτό το βραβείο.

Πείτε μας για την εξέλιξη της έρευνας σας στον τομέα της ογκολογίας και των μεταβολικών ασθενειών.
Αυτή τη στιγμή είμαι διευθυντής του Ινστιτούτου Βιολογικής και Ιατρικής Απεικόνισης (ΙΒΜΙ) του Ερευνητικού Κέντρου Περιβαλλοντικής Υγείας Helmholtz του Μονάχου, καθώς επίσης διευθυντής της Έδρας Βιολογικής Απεικόνισης του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου (TUM). Μέσα από αυτή μου τη δραστηριότητα, δημιουργήσαμε δυο κέντρα, που βασίζονται και τα δύο στη λογική ότι δε μπορούν μόνο οι βιολόγοι να δίνουν λύσεις στην ιατρική. Χρειάζεται να φέρουμε τους μηχανικούς μαζί με τους βιολόγους για να δώσουμε λύσεις. Όποτε και τα δυο αυτά κέντρα, το ένα εκ των οποίων είναι στην ογκολογία και το άλλο σε μεταβολικές ασθένειες, είναι προσανατολισμένα σε αυτό.