Καλλιόπη Πιταροκοίλη

Καλλιόπη Πιταροκοίλη

Γιατρός- Ερευνήτρια Επιμελήτρια Νευρολόγος νοσοκομείου St Josephs Μπόχουμ Γερμανίας- Επικεφαλής ερευνητικής ομάδας Εργαστηρίου Ανοσολογίας Η ερευνητική της ομάδα συνεργάζεται συχνά με Έλληνες μεταπτυχιακούς φοιτητές στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης

Περιγράψτε μας το αντικείμενο της εργασίας σας  ιατρικά και ερευνητικά.  Ποια είναι τα κύρια επιστημονικά επιτεύγματα της ερευνητικής  σας ομάδας; 

Τα τελευταία χρόνια είμαι επιμελήτρια νευρολόγος με κλινική και εργαστηριακή ερευνητική δραστηριότητα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο St Josefs του Bochum της Γερμανίας.  Πρόκειται για ένα από τα κυριότερα κέντρα για την αντιμετώπιση αυτοάνοσων νόσων του περιφερικού και κεντρικού συστήματος, όπως η Σκλήρυνση κατά Πλάκας και οι αυτοάνοσες πολυνευροπάθειες στην Ευρώπη. Στο κέντρο μας νοσηλεύουμε ασθενείς με επιθετικές μορφές των παραπάνω νόσων από όλη την Ευρώπη και παράλληλα διεξάγονται κλινικές μελέτες για καινούριες θεραπείες. Ορισμένες από αυτές έχουν ήδη κυκλοφορήσει τα τελευταία χρόνια και έχουν αλλάξει το τοπίο στην θεραπεία της σκλήρυνσης κατά πλάκας. Στο εργαστήριο ανοσολογίας η ομάδα μου ερευνά τους μηχανισμούς και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που συνεισφέρουν στην εκδήλωση αυτών των ασθενειών με στόχο την πρόληψη και ανάπτυξη νέων θεραπευτικών μεθόδων με όσο το δυνατόν λιγότερες παρενέργειες.

Μιλώντας με αφετηρία το δικό σας παράδειγμα και την περίπτωση της Γερμανίας, σε ποιο βαθμό αναγνωρίζει η ευρωπαϊκή ιατρική κοινότητα τη συμβολή των Ελλήνων γιατρών στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης;

Με βάση την δική μου εμπειρία ως γιατρού σε μια ξένη χώρα θεωρώ ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων γιατρών και ερευνητών έχουν καταφέρει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και την αναγνώριση της γερμανικής ιατρικής κοινότητας. Τόσο όσον αφορά στον γνωστικό τομέα και στα εφόδια από την ελληνική πανεπιστημιακή εκπαίδευση  όσο και στην συνέπεια στον σωστό τρόπο άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος, οι Έλληνες γιατροί και επιστήμονες ξεχωρίζουν στην Γερμανία. Αυτό κατά την γνώμη μου είναι ένα δείγμα της καλής ποιότητας εκπαίδευσης που παρείχαν και παρέχουν τα ελληνικά πανεπιστήμια αλλά και της δημιουργικότητας και αγάπης για την ιατρική και την έρευνα που χαρακτηρίζει τους Έλληνες επιστήμονες τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα.

Το braindrain είναι ιδιαίτερα έντονο στον ιατρικό κλάδο και μάλιστα ειδικότερα η Γερμανία είναι μία από τις χώρες που έχει απορροφήσει μεγάλο μέρος του ελληνικού ιατρικού δυναμικού.  Ποιοι θεωρείτε ότι είναι οι κύριοι λόγοι  γι’ αυτό;

Στην δική  μου περίπτωση η χρονική καθυστέρηση για την απόκτηση της ειδικότητας στον τομέα της Νευρολογίας με παράλληλη ερευνητική δραστηριότητα ήταν μεγάλη λόγω της λίστας αναμονής που ισχύει στα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα.  Έπρεπε λοιπόν να αποφασίσω εάν αυτή την χρονική περίοδο θα ασκούσα απλά το ιατρικό επάγγελμα στην Ελλάδα χωρίς ερευνητική δραστηριότητα σε κάποιον άλλον τομέα από αυτόν που είχα αρχικά επιλέξει.  Στην Γερμανία μετά από προσωπική συνέντευξη με τον υπεύθυνο καθηγητή και μετά από μια δοκιμαστική περίοδο σε κλινικές και ερευνητικές δραστηριότητες μπόρεσα να αποκτήσω χωρίς καθυστέρηση την ειδικότητα της Νευρολογίας με την υποεξειδίκευση που με ενδιέφερε. Μου δόθηκε η ευκαιρία από τον πρώτο κιόλας  χρόνο της ειδικότητας να συνεχίσω την βασική έρευνα στον τομέα του Μεταπτυχιακού των Νευροεπιστημών που ήδη είχα ολοκληρώσει αλλά και μετά από σκληρή εργασία να αποκτήσω αργότερα την δική μου ερευνητική ομάδα. Θεωρώ ότι οι ευκαιρίες για νέους επιστήμονες και γιατρούς στην Ελλάδα είναι περιορισμένες και λόγω της χρονικής καθυστέρησης μέσα από διάφορες λίστες αναμονής αλλά και λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων ανέλιξης στα πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Ως  άνθρωπος που διατηρείτε έντονη την επαφή  με το ελληνικό στοιχείο και έχετε συχνή επικοινωνία  με Έλληνες συναδέλφους σας, ποιες θεωρείτε ότι είναι οι προοπτικές για τους Έλληνες γιατρούς που επιλέγουν να παραμείνουν στην Ελλάδα;

Τόσο η ιατρική όσο και η ερευνητική δραστηριότητα στην Ελλάδα βρίσκεται σε καλό επίπεδο παρόλες τις ελλείψεις σε υποδομές και χρηματοδοτήσεις. Οι συνεργασίες με μεγάλα ιδρύματα της Ευρώπης και της Αμερικής μαρτυρούν την αξιοπρεπή θέση των ελληνικών πανεπιστημίων και ερευνητών στην διεθνή ιατρική κοινότητα.   Οι Έλληνες γιατροί που επιλέγουν να μείνουν στα ελληνικά νοσοκομεία και πανεπιστήμια έχουν, κατά την γνώμη μου, την δυνατότητα να αποκτήσουν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Όμως από την μια οι καθυστερήσεις στην λήψη της ιατρικής ειδικότητας και από την άλλη τα οργανωτικά προβλήματα στα ελληνικά νοσοκομεία υπονομεύουν όποιες καλές υποδομές δημιουργούν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα.

Έχετε επιδιώξει μέχρι σήμερα να συνδέσετε τη δραστηριότητα σας με τα ελληνικά ιατρικά πράγματα;  Ακόμη κι αν δεν έχει γίνει αυτό μέχρι τώρα μέσα από ποιους τρόπους θεωρείτε  ότι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο;

Οι επαφές που έχω με συναδέλφους από ελληνικά κλινικά και ερευνητικά ιδρύματα παραμένουν στενές και μεταπτυχιακοί φοιτητές από ελληνικά προγράμματα έχουν συμμετάσχει στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης σε εργασίες της ερευνητικής μου ομάδας.  Θεωρώ ότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα ερευνητικής χρηματοδότησης είναι ο πιο σύντομος δρόμος για συνεργασίες ελληνικών πανεπιστημίων με μεγάλα κέντρα του εξωτερικού. Τα μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα στην Ελλάδα πρέπει να αποκτήσουν συνεργασίες με εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού έτσι ώστε να προσελκύουν Έλληνες φοιτητές να μείνουν στην Ελλάδα και να τους παρέχουν την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.

Κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα επιστρέφατε στην Ελλάδα για να ασκήσετε το ιατρικό επάγγελμα;

Η επιστροφή στην Ελλάδα είναι κάτι που συχνά με απασχολεί. Ιδανικές συνθήκες για εμένα θα ήταν να συνέχιζα την ερευνητική μου δραστηριότητα στο πλαίσιο κάποιου ελληνικού πανεπιστημίου σε συνεργασία με το γερμανικό κέντρο στο οποίο βρίσκομαι τώρα.  Σχετικά με το κλινικό έργο και τα σχέδια επιστροφής στο ελληνικό σύστημα υγείας οφείλω να ομολογήσω οτι τόσο η έλλειψη υποδομών για σύγχρονες διαγνωστικές και θεραπευτικές πρακτικές όσο και ο συνωστισμός ασθενών στα μεγάλα ελληνικά νοσοκομεία, παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και τις συνθήκες εργασίας των ιατρών,  με προβληματίζουν αρκετά ώστε να προτιμώ την παραμονή στο εξωτερικό υπό τις παρούσες συνθήκες.