Γιώργος Χατζηγεωργίου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος εταιρείας Skroutz. Η εταιρεία που συνίδρυσε και διευθύνει βοηθάει στη συγκράτηση ανθρώπινου δυναμικού στη χώρα

Μιλήστε μας για το πώς γεννήθηκε η ιδέα στην οποία στηρίχθηκε το Skroutz και η οποία αποδείχθηκε τόσο επιτυχημένη για την ελληνική αγορά.  Το μυστικό της επιτυχίας βρισκόταν στην ιδέα ή στον τρόπο που αυτή υλοποιήθηκε;

Ξεκίνησε 13 χρόνια πριν σε μια έμπνευση της στιγμής, για να λύσει μια πρακτική ανάγκη. Χωρίς να είναι μελετημένο και χωρίς να ακολουθεί συγκεκριμένο business plan, ήταν περισσότερο ένα hobby project παράλληλα με την καθημερινή μου δουλειά, το οποίο σταδιακά με παρέσυρε. Καθώς το project μεγάλωνε και απαιτούσε περισσότερο από το χρόνο μου, έπρεπε να το συντηρώ και να αποφασίσω αν θα ασχοληθώ με αυτό αποκλειστικά. Κάπως έτσι κατέληξε να γίνει κανονική επιχείρηση.  Η ιδέα έχει πάντα ένα μερίδιο στην επιτυχία μιας επιχείρησης, όμως πρέπει να εκτελεστεί και σωστά. Πιστεύω ότι αρχικά η ιδέα ήταν καλή, κυρίως στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του Skroutz, όμως σίγουρα η υλοποίηση της ιδέας ήταν αυτή που μας οδήγησε στα επόμενα έτη μέχρι και σήμερα.  Θεωρώ ότι και τα δυο έπαιξαν ρόλο στο Skroutz, απλώς εδώ και 12 χρόνια που είμαστε ενεργοί, τα πάντα είναι κυρίως θέμα υλοποίησης και σωστής εκτέλεσης.

Αναπτυχθήκατε και γιγαντωθήκατε εν μέσω κρίσης. Ποια στοιχεία σας βοήθησαν να αντεπεξέλθετε παρά τις δυσκολίες της εποχής;

Παρόλο που ξεκινήσαμε αρκετά νωρίτερα και μεγαλώναμε έτσι κι αλλιώς, λόγω της φύσης της υπηρεσίας, βρεθήκαμε μέσα στην κρίση να έχουμε μεγάλη ανάπτυξη. Νομίζω ότι αυτό που συντέλεσε περισσότερο ήταν η αυξημένη διείσδυση του internet και των φορητών συσκευών και φυσικά η ανάγκη μας εν μέσω κρίσης να κάνουμε πιο έξυπνες αγορές και να δίνουμε σημασία στα χρήματα που σπαταλάμε. Δηλαδή, ξαφνικά είχαμε όλοι από ένα κινητό με πρόσβαση στο internet, κι επίσης αρχίσαμε ως Έλληνες να ξεπερνάμε κάποια taboo και να αγοράζουμε online.  Προσωπικά βέβαια, πιστεύω ότι η κρίση μας έχει κάνει περισσότερο κακό, γιατί θα ήταν καλυτέρα τα πράγματα για όλους μας αν αυτά τα χρόνια δεν ήταν τόσο δύσκολα για όλη την αγορά. 

Είχατε σκεφτεί στο ξεκίνημα σας να δραστηριοποιηθείτε στο εξωτερικό;

Όχι αρχικά. Εξάλλου, το 2005 που ξεκινήσαμε δεν υπήρχαν σκέψεις για να βγούμε εκτός Ελλάδας, ούτε φυσικά το απαιτούμενο υπόβαθρο για να υποστηριχτεί μια επέκταση στο εξωτερικό. Επιπλέον, εκτός του ότι δεν το είχαμε εξετάσει καθόλου ως εταιρεία, τότε ήμασταν εν γένει πιο εσωστρεφείς και σαν χώρα. Εμείς το σκεφτήκαμε πολύ αργότερα, το 2011, όταν είδαμε ότι η οριζόντια ανάπτυξη στην Ελλάδα πλησίαζε σε ένα ταβάνι και έτσι ακολούθησε η πρώτη μας εξόρμηση εκτός Ελλάδας, στην Τουρκία το 2012 με το www.alve.com.

Εκτός από την Τουρκία έχετε ήδη επεκταθεί και στην Αγγλία.   Προγραμματίζετε και άλλα ανοίγματα σε ξένες χώρες το επόμενο διάστημα;

Για να επιβιώσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο πρέπει πλέον να σκέφτεσαι με διεθνή ορίζοντα, άρα υπάρχουν πλάνα να πάμε και σε άλλες χώρες στο άμεσο μέλλον. Με την εμπειρία στην Τουρκία και την Αγγλία διαπιστώσαμε πως όταν βγαίνεις από το οικείο περιβάλλον σου και πηγαίνεις σε κάτι καινούργιο, δοκιμάζεις καλύτερα τις δυνάμεις σου. Κάθε νέο βήμα βοηθά να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικότερα τις νέες προκλήσεις που προκύπτουν. Για παράδειγμα, παρά την ετοιμότητά μας και συγκριτικά με τις αρχικές εκτιμήσεις μας είδαμε ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην κουλτούρα και στην Αγγλία και στην Τουρκία, και θεωρούμε ότι έχουμε ακόμη αρκετό δρόμο να καλύψουμε, ώστε να προχωρήσουν αυτές οι επενδύσεις.

Θεωρείτε ότι η ψηφιακή διασύνδεση μεταξύ ανθρώπων και επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο μπορεί να λειτουργήσει σαν «αντίδοτο» στην κρίση αλλά και στο braindrain;

Ναι, θεωρώ ότι η πρόσβαση στο internet, η «κατάργηση» των συνόρων και η ευκολία με την οποία μπορεί μια επιχείρηση από οποιαδήποτε χώρα, είτε να εξάγει, είτε να έχει λειτουργία σε άλλες χώρες, μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ και την Ελλάδα. Δεδομένου ότι σε υποδομές που έχουν να κάνουν με τη βαριά βιομηχανία και σε δραστηριότητες γενικά που χρειάζονται εγκαταστάσεις σίγουρα υστερούμε, είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε το internet και τις δυνατότητες που μας παρέχει.  Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από τις εταιρείες που ξεκίνησαν στην Ελλάδα και τώρα λειτουργούν αποκλειστικά στο εξωτερικό, υπάρχουν πολλές ακόμη επιχειρήσεις που έχουν τη βάση τους εδώ, αλλά την πλειοψηφία του εργασιακού τους κύκλου στο εξωτερικό. 

Πόσο σημαντική θεωρείτε τη διασύνδεση των Ελλήνων της χώρας με εκείνους του εξωτερικού;

Θεωρώ ότι σε εταιρείες που υπάρχει έντονη η ανάγκη της πώλησης ή της δικτύωσης μπορούν να βοηθήσουν πολύ οι Έλληνες του εξωτερικού, με τους  οποίους είναι πιο εύκολο να συνεννοηθείς και να οργανώσεις κάτι.  Μπορούν δηλαδή να λειτουργήσουν ως ένας αρχικός πυρήνας πολύ σημαντικός για μια επιχείρηση.   

To Skroutz ανήκει στις εταιρείες που βοηθάει στη συγκράτηση ανθρώπινου δυναμικού στην Ελλάδα…

Τα τελευταία χρόνια το Skroutz μεγαλώνει γρήγορα και είμαστε τυχεροί, διότι η αναζήτηση ανθρώπων είναι προτεραιότητά μας και έτσι βοηθάμε να μείνει εργασιακό δυναμικό στην Ελλάδα. Αυτήν τη στιγμή απασχολούμε πάνω από 180 άτομα και κάθε χρόνο κάνουμε περίπου 30 με 50 νέες προσλήψεις. Επίσης, έχουμε δώσει ιδιαίτερη σημασία στα γραφεία μας και το Skroutz προσφέρει μια εικόνα εργασιακού περιβάλλοντος που δεν έχει να ζηλέψει σε κάτι από το εξωτερικό. Πρέπει να πολεμήσουμε την ιδέα ότι στο εξωτερικό είναι όλα καλύτερα. Νομίζω ότι κι εδώ μπορούμε να τα καταφέρουμε μια χαρά, να έχουμε τις ίδιες ποιοτικές εργασιακές συνθήκες και υγιές περιβάλλον και με αυτόν το γνώμονα φτιάξαμε τα δικά μας γραφεία στο Skroutz. Αυτή η αντίληψη δημιουργεί ένα κλίμα που ενδεχομένως να «κρατάει» κάποια μυαλά στην Ελλάδα. 

Μιλήστε μας περισσότερο, μέσα από το δικό σας παράδειγμα, για το εργασιακό περιβάλλον που μπορεί να προσφέρει μια ελληνική εταιρεία στους εργαζομένους της.

Η εταιρεία έχει φροντίσει o εργασιακός χώρος να είναι άνετος, προσεγμένος και ευχάριστος, ώστε να εμπνέει τη δημιουργία και να σε παρακινεί να σηκωθείς το πρωί για να έρθεις στη δουλειά. Επίσης, έχουμε κάποιες παροχές όπως π.χ. το δωρεάν πρωινό και το -προαιρετικό- μεσημεριανό φαγητό, ώστε να τρώμε υγιεινά. Φυσικά υπάρχουν επιδοτούμενα σεμινάρια στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, ιδιωτική ασφάλιση και αρκετές δραστηριότητες, όπως π.χ. μαθήματα χορού, ομάδες ποδοσφαίρου και μπάσκετ, μαθήματα  αγγλικών και τούρκικων και γυμναστική. Γενικά προσπαθούμε να παρέχουμε ότι χρειάζεται για να είναι κάποιος χαρούμενος εδώ και να νιώθει καλά δουλεύοντας σε ένα υγιές περιβάλλον με παροχές και κλίμα που του δίνουν αξία. Σε αντίθεση με αυτό που γίνεται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, δε θέλουμε ο κόσμος να κάθεται περισσότερες ώρες απ’ όσες θα έπρεπε.  Η επιθυμία μας είναι ο κόσμος να είναι στο γραφείο συγκεκριμένες ώρες και ταυτόχρονα οι ώρες του να είναι ευχάριστες. Από εκεί και πέρα προτιμάμε να φεύγουμε νωρίς και όποιοι θέλουν να αξιοποιούν τις έξτρα δωρεάν παροχές στο χώρο της δουλειάς. 

Υπάρχουν άτομα που δούλευαν στο εξωτερικό και επέστρεψαν προκειμένου να δουλέψουν στην εταιρεία;

Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που ήρθαν από το εξωτερικό, όμως υπάρχουν και περιπτώσεις ανθρώπων που ήταν εδώ, στη συνέχεια πήγαν στο εξωτερικό και τελικά γύρισαν ξανά. Αυτές είναι ακόμη πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, γιατί δοκίμασαν την εμπειρία του εξωτερικού και διαπίστωσαν ότι τελικά οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες. Έχουμε αρκετούς από βόρειες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και από πιο μακριά, όπως την Αμερική. Οι άνθρωποι αυτοί αναγνωρίζουν ότι τον καιρό και τη διάθεση της Ελλάδας δε θα τα βρεις αλλού. Και παράλληλα συνειδητοποίησαν ότι δεν είναι και τόσο μεγάλη η διαφορά, όσον αφορά το επαγγελματικό, διότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες στην Ελλάδα και πολύ καλό επιστημονικό επίπεδο για να στηρίξει κάποιος μια καριέρα. Θεωρώ ότι η ελληνική αγορά έχει ευκαιρίες, κυρίως όσον αφορά στην τεχνολογία. Ίσως να μην είμαστε ακόμη ούτε Γερμανία, ούτε Αμερική, αλλά με τον καιρό πιστεύω ότι όσο δημιουργούνται εταιρείες με καλό περιβάλλον και υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας, θα έχουμε ακόμη μικρότερο brain drain στο εξωτερικό. 

Πόσοι άνθρωποι απασχολούνται στην εταιρεία αυτή τη στιγμή; Προσλήψεις κάνετε αυτό το διάστημα;

Στο Skroutz απασχολούνται περίπου 180 άνθρωποι, οι μισοί εκ των οποίων είναι προγραμματιστές και μηχανικοί λογισμικού, ενώ το υπόλοιπο προσωπικό έχει να κάνει κυρίως με τις ομάδες διαχείρισης περιεχομένου, πωλήσεων, marketing και ποιοτικού ελέγχου κ.λ.π. Το συντριπτικό ποσοστό των εργαζομένων μας είναι ανώτατης εκπαίδευσης και το επίπεδο θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ υψηλό, όχι μόνο για μια ελληνική εταιρεία, αλλά και για τα δεδομένα του εξωτερικού. Επιπλέον, η εταιρεία μεγαλώνει πολύ γρήγορα και για αυτό το λόγο προσλαμβάνουμε συνέχεια άτομα και έχουμε μόνιμα ανοικτές θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, φέτος έχουμε προγραμματισμένες 30 νέες θέσεις. Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε προσλήψεις, αλλά το ότι δε βρίσκουμε ανθρώπους να στελεχώσουν την εταιρεία και σημαντικότερη είναι η έλλειψη που υπάρχει σε εξειδικευμένο προσωπικό, όπως π.χ. οι μηχανικοί λογισμικού. 

Θα κάνατε μια «καμπάνια» στο εξωτερικό προκειμένου να φέρετε πίσω Έλληνες οι οποίοι θα απασχοληθούν στην εταιρεία;

Παρότι υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, όπως η συνέντευξη που πρέπει να γίνει εξ’ αποστάσεως, το προσπαθούμε και λαμβάνουμε αρκετά βιογραφικά από το εξωτερικό. Γενικά το έχουμε στο μυαλό μας ότι κάποια στιγμή πρέπει να απευθυνθούμε ακόμη περισσότερο στο εξωτερικό, γιατί δε θα μπορούμε πια να υποστηρίξουμε την εταιρεία μόνο εκ των έσω. 

Θα χρησιμοποιούσατε ένα εργαλείο όπως οι «Γέφυρες Γνώσης και Συνεργασίας» προκειμένου να προσελκύσετε Έλληνες του εξωτερικού;

Επειδή το πρόβλημα εύρεσης προσωπικού είναι μεγάλο και ξέρουμε ότι υπάρχει φυγή ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό, πρωτοβουλίες όπως οι “Γέφυρες” μας βοηθάνε να προσεγγίσουμε ανθρώπους που θα ήταν καλό να γυρίσουν στην Ελλάδα.