Ιωάννης Μπαζιώτης

Ιωάννης Μπαζιώτης

Επίκουρος Καθηγητής Ορυκτολόγος- Πετρολόγος Δημιουργεί δίκτυα με Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού

Θα μπορούσατε να μας παρουσιάσετε συνοπτικά την κύρια ερευνητική σας δραστηριότητα; Σε ποιους τομείς εστιάζεται η έρευνά σας και ποια τα καινοτόμα χαρακτηριστικά της;

Η κύρια ερευνητική μου δραστηριότητα κινείται μεταξύ πετρωμάτων που προέρχονται από τη γη και από το διάστημα. Όταν λέμε από τη γη αναφερόμαστε σε πετρώματα που προέρχονται από το μανδύα της γης και από ηφαίστεια. Στο διάστημα είναι αυτό που λέμε μετεωρίτες. Μελετούμε τις ιδιότητες τους με σκοπό να κατανοήσουμε το πως εξελίχθηκε ένα πλανητικό σύστημα στο χρόνο, το πώς εξελίσσεται ακόμα και ο ίδιος μας ο πλανήτης, οι δορυφόροι όπως επίσης να κατανοήσουμε το πώς δημιουργήθηκε στα πρώτα στάδια το πλανητικό μας σύστημα.

Ποιος είναι ο στόχος της αποστολής της NASA στην οποία θα πάρετε μέρος;

Η απoστολή αυτή έχει φέρει έως τώρα πάνω από 22.000 δείγματα μετεωριτών σε ένα σύνολο 56.000 μετεωριτών. Είναι μια αποστολή η οποία αποτελεί την κορωνίδα της μελέτης των μετεωριτών στη γη. Η αποστολή ξεκινάει τέλη Νοέμβρη 2017. Ξεκινάμε από το Λος Άντζελες και ακολούθως πάμε στο Σύδνεϋ, μετά στη Νέα Ζηλανδία, στο κέντρο του ANSMET. Στη συνέχεια με στρατιωτικά αεροπλάνα θα μεταφερθούμε μετά από 5 ώρες πτήσεις στην Ανταρκτική όπου θα χωριστούμε σε δυο ομάδες. Για έξι εβδομάδες θα παραμείνουμε στο ύπαιθρο, τα λεγόμενα blue ice fields, μια περιοχή τελείως παγωμένη όπου θα κατασκηνώσουμε σε αυτοσχέδια camp.  

Πως αισθάνεστε ως Έλληνας που παίρνετε μέρος σε αυτή την αποστολή;

Είμαι ο πρώτος Έλληνας που συμμετέχει μετά από 42 χρόνια υλοποίησης της δράσης. Είναι εξαιρετικά μεγάλη τιμή να βρίσκεσαι στα 8 άτομα και δη στους 4 νέους καινούργιους ερευνητές που θα συμμετέχουν. Είναι μια αποστολή για την οποία δεν χρηματοδοτούμαι, αλλά είναι εξαιρετικά τιμητικό το να βρίσκεσαι μεταξύ κορυφαίων επιστημόνων για έναν ιερό σκοπό, να φέρεις πίσω τα πρώτα ίχνη της κατανόησης του ηλιακού μας συστήματος.    

Ποια τα οφέλη για τους Έλληνες ερευνητές μέσα από διεθνείς συνεργασίες όπως αυτή;

Θεωρώ ότι τα οφέλη είναι πολλαπλά. Κατ’ αρχάς από μόνο του το γεγονός να συμμετέχεις σε αυτή την αποστολή είναι μια διαφήμιση. Ήδη γνωρίζω από συναδέλφους στην Αμερική και στη NASA ότι έχει ακουστεί το όνομα της Ελλάδας, πέρα από το δικό μου αυτό που με ενδιαφέρει είναι να ακουστεί η Ελλάδα. Να σημειώσω σε αυτό το σημείο ότι τα τελευταία 7 χρόνια είμαι ο τρίτος από ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο που θα συμμετάσχει σε αυτή την αποστολή, οπότε και αυτό είναι μια επιπρόσθετη τιμή για τη χώρα. Τα οφέλη είναι επίσης πολύ σημαντικά γιατί επιστρέφοντας από την Ανταρκτική είναι σίγουρο ότι δεν θα σταματήσει εκεί η διαφήμιση της ίδιας της χώρας, θα βρισκόμαστε τον Μάρτιο του 2018 σε στο διεθνές συνέδριο της NASA, στο Lunar and Planetary Science Conference, με σκοπό να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα της αποστολής. Αυτό σημαίνει ότι και εγώ ως εκπρόσωπος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, άρα και της Ελλάδας, θα έχω τη δυνατότητα να παρουσιάσω ότι ευρήματα έχουμε βρει. 

Ποιες δράσεις εκτιμάτε ότι πρέπει να ληφθούν ώστε να αξιοποιηθεί το ερευνητικό δυναμικό της χώρας, με στόχο και την ανάσχεση του κύματος μετανάστευσης ποιοτικού ελληνικού  επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό;

Πέρα από την κυβέρνηση που θα πρέπει σίγουρα να κάνει κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις με σκοπό την υλοποίηση κάποιων δράσεων, θα πρέπει όλοι εμείς να έχουμε μια κοινή κατεύθυνση. Για παράδειγμα υπάρχει ήδη μια πρωτοβουλία την ελληνικής κυβέρνησης με το ΕΛΙΔΕΚ. Ήδη εμείς σαν ερευνητική ομάδα έχουμε καταθέσει τρία ερευνητικά προγράμματα με κύριους ερευνητές μεταδιδάκτορες οι οποίοι έχουν επιστρέψει ή θέλουν να επιστρέψουν από το εξωτερικό στην Ελλάδα. Υπάρχει μια διδάκτορας που έχει επιστρέψει στην Ελλάδα από τον Καναδά και είπαμε εφόσον θέλει να παραμείνει στην Ελλάδα με αυτή τη δράση να καταθέσουμε αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα. Ακόμη κατεβάσαμε άλλη μια πρόταση με έναν ακόμη διδάκτορα, ενεργό postdoc στη Δανία, πάλι με τον ίδιο στόχο να επιστρέψει στην Ελλάδα και να συνεχίσει στη χώρα που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Υπάρχουν επίσης πολλές δράσεις και αρκετά αξιόλογες στο πλαίσιο της διεθνούς κινητικότητας Erasmus+. Και εκεί έχουμε καταθέσει ερευνητική πρόταση σε συνεργασία με ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού, το California Institute of Technology και έναν συνάδελφο καθηγητή που συνεργαζόμαστε τα τελευταία 15 χρόνια. Αν εγκριθεί η πρόταση θα έχουμε την ευκαιρία και εγώ με φοιτητές να πάμε στο (CALTECH) αλλά και καθηγητές από εκεί να έρθουν στην Ελλάδα. Θα υπάρξει με αυτό τον τρόπο μια ανταλλαγή τεχνογνωσίας, εμπειριών, mentoring, η οποία θα φανεί εξαιρετικά σημαντική τόσο για τους νέους επιστήμονες όσο και για μένα. Αν έχουμε τέτοιες δράσεις, όπως το Erasmus+, του ΕΛΙΔΕΚ, ή ακόμη, και αυτό είναι δική μου πρόταση, να υπάρξει μια αντίστοιχη δράση του ΕΛΙΔΕΚ η οποία θα προκηρύσσεται συστηματικά κάθε έξι μήνες. Δηλαδή κάθε έξι μήνες να προκηρύσσεται μια ερευνητική πρόταση, η οποία θα έχει ένα συγκεκριμένο όριο κρίσης και αξιολόγησης. Έτσι κάθε 4 μήνες θα ξέρουμε ότι θα έχουν βγει τα αποτελέσματα για τη δράση αυτή.  Αυτό θα βοηθήσει όλους τους ερευνητές είτε είναι διδάκτορες είτε είναι μεταδιδάκτορες, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, να καταλάβουν ότι έχει σταθεροποιηθεί μια κατάσταση και ότι ανά συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν.

Χιλιάδες Έλληνες, ως επί το πλείστον πτυχιούχοι, έχουν μετακινηθεί σε όλο τον κόσμο προς αναζήτηση καλύτερων επαγγελματικών και ακαδημαϊκών ευκαιριών. Εσείς τι θα ήταν αυτό που θα λέγατε προκειμένου να «πείσετε» έναν νέο επιστήμονα να μείνει στην Ελλάδα και να μην  φύγει στο εξωτερικό;

Αυτό που θέλω να πω στους νέους, και το πρεσβεύω και εγώ ο ίδιος, είναι ότι πρέπει να βάλουν στόχους και να πάνε ένα παραπέρα βήμα την Ελλάδα. Σε μια χώρα που έχει υποστεί τόσα τα τελευταία 8 χρόνια είναι πολύ σημαντικό όλοι μας να έχουμε ένα κοινό όραμα, ένα κοινό τόπο και να έχουμε μόνο θετική ενέργεια. Πρέπει να βλέπουμε θετικά την κρίση, ευκαιρίες υπάρχουν για όλους, γι’ αυτό είμαι σίγουρος. Απλά θα πρέπει να καταβάλουμε μεγαλύτερη προσπάθεια σε σχέση με αυτό που θα κάναμε πριν από κάποια χρόνια.

Ποια οφέλη βλέπετε από τη διασύνδεση των Ελλήνων επιστημόνων της διασποράς με την Ελλάδα;

Όλοι αυτή η γνώση που έχουν συσσωρεύσει οι Έλληνες του εξωτερικού, αν μεταφερθεί στην Ελλάδα είναι σίγουρο ότι θα μας βοηθήσει και εμάς τους καθηγητές αλλά και τα ελληνικά πανεπιστήμια να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Θα σας αναφέρω ενδεικτικά μια εξαιρετική συνεργασία που έχω με έναν Έλληνα καθηγητή του εξωτερικού από το University of South Carolina, όπου έχουμε κατεβάσει μια πρόταση στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την ελληνική διασπορά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Ο συνάδελφος θα έρθει στην Ελλάδα για να πραγματοποιήσουμε ένα ταξίδι υπαίθρου στη Μήλο όπου  εκεί θα ξεκινήσουμε μια νέα ερευνητική προσπάθεια που ως τελικό σκοπό θα έχει να χρηματοδοτήσει το πανεπιστήμιο του έναν υποψήφιο διδάκτορα. Μια προσπάθεια, που αν πετύχει, μας επιτρέπει να ανοίξουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας με το εν λόγω πανεπιστήμιο. Είναι μια διαδικασία που θα έχει οφέλη και για τους επόμενους φοιτητές, θα έχει οφέλη ερευνητικά για το εργαστήριο και το πανεπιστήμιο μας, οφέλη που μπορούν να καταλήξουν τελικά σε χρηματοδοτήσεις. Όλα αυτά μαζί αν τα αθροίσουμε θα δούμε ότι τα οφέλη της συνεργασίας με Έλληνες του εξωτερικού είναι πολλαπλά. Δεν είναι μόνο στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας, αλλά οδηγούν ουσιαστικά στην βελτίωση και του ανθρώπινου δυναμικού αλλά και φυσικά των συνθηκών έρευνας και εργασίας στη χώρα μας.