Καλλιόπη Δασύρα

Καλλιόπη Δασύρα

Ερευνήτρια Αστροφυσικός, Υπότροφος Δράσεων Marie Skłodowska-Curie Υποτροφία Marie Skłodowska-Curie και επιστροφή στην Ελλάδα

Θα μπορούσατε να μας παρουσιάσετε συνοπτικά την κύρια ερευνητική σας δραστηριότητα; Σε ποιους τομείς εστιάζεται η έρευνά σας και ποια τα καινοτόμα χαρακτηριστικά της;

Η κύρια ερευνητική μου δραστηριότητα εστιάζεται στην εξέλιξη των γαλαξιών στον χρόνο, πώς αλλάζει η δομή τους και το μέγεθός τους. Έχω μελετήσει τις συγκρούσεις γαλαξιών, ενώ αυτή την περίοδο εστιάζω την έρευνα μου στις μαύρες τρύπες και πώς αυτές επηρεάζουν τους γαλαξίες. Είναι ένα πεδίο που αρχίσαμε να το μελετάμε πριν περίπου μια δεκαετία, και έχουμε αρχίσει να ανακαλύπτουμε ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να οδηγήσουν σε πολύ ισχυρούς ανέμους, με το 1/100 ή και το 1/10 του αερίου ενός γαλαξία, που μπορούν να διασκορπιστούν εκτός του γαλαξία, σε μεγάλη έκταση.

Πρόσφατα βραβευτήκατε στο πλαίσιο των «Ελληνικών βραβείων 2016 – L’Oréal – UNESCO για τις γυναίκες στην επιστήμη» ως μια από τις τρεις Ελληνίδες που έχουν αφιερωθεί στην έρευνα και την επιστήμη. Πόσο σημαντική ήταν αυτή η βράβευση για εσάς;

Η βράβευση αυτή ήταν ιδιαίτερα σημαντική για μένα και αυτό το καταλαβαίνω πιο πολύ με τον χρόνο, αν και δεν κάνουμε επιστήμη για να βραβευτούμε. Οι πρώτες στιγμές είχαν να κάνουν με τη χαρά της επιβράβευσης, ότι γυρίζεις στη χώρα σου και κάποιος σου δίνει σημασία.

Έχετε πάρει δυο υποτροφίες Marie Skłodowska-Curie μέσω των οποίων σας δόθηκε η δυνατότητα να γυρίσετε στην Ελλάδα για να συνεχίσετε την έρευνα σας. Κατά πόσο θεωρείτε ότι βοήθησε αυτό στην εξέλιξη της ακαδημαϊκής και επαγγελματικής σας σταδιοδρομίας;

Σίγουρα οι υποτροφίες Marie Skłodowska-Curie με έχουν βοηθήσει αρκετά στην καριέρα μου και μου έδωσαν τη δυνατότητα να ασχοληθώ με το έργο που εγώ ήθελα, τη στιγμή που το ήθελα. Επιπλέον με βοήθησαν να πάω και στις χώρες που ήθελα. Δηλαδή την πρώτη φορά επέστρεψα από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη και τη δεύτερη φορά από τη Γαλλία επέστρεψα στην Ελλάδα, κάτι το οποίο επιθυμούσα αφού είχε ολοκληρωθεί ο κύκλος μου σε μεγάλο βαθμό, και δεν υπήρχε άλλος τρόπος να το καταφέρω.

Αισθάνεστε δικαιωμένη που γυρίσατε;

Έως τώρα σίγουρα αισθάνομαι δικαιωμένη που γύρισα, γιατί και νέες εμπειρίες απέκτησα με τους φοιτητές, τους οποίους δεν είχα, και πώς είναι να οργανώνεις την ερευνητική σου ομάδα. Όταν έκανα την αίτηση για την υποτροφία Marie Skłodowska-Curie, είχα περιγράψει αρκετά σαφώς ότι θέλω να επιστρέψω στη χώρα μου γιατί είναι πολύ σημαντικό να περάσεις κάποιο χρόνο προκειμένου να σε γνωρίσει η κοινότητα. Αυτό ήταν ένα ρίσκο βέβαια για μένα, αλλά το διευκρίνισα στην αίτηση και θεωρώ ότι οι κριτές το έλαβαν υπόψιν τους και θεώρησαν ότι άξιζε το ρίσκο.

Σε τι σας έκανε καλύτερη η διεθνής εμπειρία σας;

Δε νομίζω ότι τις γνώσεις που απέκτησα στο εξωτερικό θα μπορούσα να τις αποκτήσω εδώ. Και όχι γιατί δεν έχουμε καλούς ερευνητές, απλά έχουμε πολύ λίγους οπότε τα γνωστικά αντικείμενα είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με αυτά που βλέπεις στο εξωτερικό.

Που υπερτερούμε και σε τι υστερούμε ως Έλληνες στον τομέα της έρευνας;

Ως Έλληνες σίγουρα έχουμε το φιλότιμο και αυτό βοηθάει και στη δουλειά. Οι Έλληνες ερευνητές όταν βλέπουν κάποιο πρόβλημα θα καθίσουν όσες ώρες χρειαστούν για να το επιλύσουν. Επίσης, έχουμε μεγαλύτερη ευρηματικότητα και αυτό ίσως οφείλεται στη δυσκολότερη επιβίωση στη χώρα. Από την άλλη ένα πρόβλημα είναι ότι δεν σχεδιάζουμε σε βάθος χρόνου, γεγονός που προκαλεί ασυνέχειες και στα έργο και στην εξέλιξη των ερευνητών. Επίσης είναι σημαντικό να σταματήσουμε να “αυτομετριαζόμαστε”.

Θωρείτε ότι η αξιοποίηση των υψηλών προσόντων του ερευνητικού δυναμικού για την ανάπτυξη θα ανακόψει το κύμα μετανάστευσης ποιοτικού ελληνικού  επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό;

Σίγουρα η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού θα ανέκοπτε το brain drain, γιατί έχουμε και πολύ αξιόλογους ερευνητές και ανταγωνιστικά έργα αιχμής, τα οποία θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν νέα έργα τα οποία θα φέρουν περισσότερα κονδύλια. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει έναν παράγοντα που θα συγκρατούσε τα νέα παιδιά τα οποία σκέφτονται να φύγουν έξω στην Ελλάδα αλλά και να βοηθήσει τους νέους Έλληνες ερευνητές που βρίσκονται ήδη στο εξωτερικό να γυρίσουν στην Ελλάδα.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο Έλληνα επιστήμονα ο οποίος σκέφτεται να συνεχίσει την ερευνητική του σταδιοδρομία στην Ελλάδα;

Να το κάνει. Θέλει κυρίως υπομονή, σχεδιασμό σε βάθος χρόνου, αν αυτό γίνεται. Θεωρώ φυσιολογικό να θες να είσαι στη χώρα σου και να κάνεις και τη δουλειά σου. Απλά πρέπει να βρεις περισσότερους τρόπους ώστε να βρεις κονδύλια για να κάνεις αυτά που οι άλλοι κάνουν πιο εύκολα, αλλά η λέξη κλειδί είναι η υπομονή.

Ποια οφέλη βλέπετε από τη διασύνδεση των Ελλήνων επιστημόνων της διασποράς με την Ελλάδα;

Τα περισσότερα ερευνητικά έργα σήμερα είναι διεθνή, οπότε είναι σχεδόν αδιανόητο το να μην διασυνδεθείς είτε με τους ομογενείς είτε ακόμη και με άλλο κόσμο που θα ήθελε να συνεργαστεί και να έρθει στη χώρα, και αντίστροφα.